25.06.2018

Аҧсны Ахәаахәҭра-ааглыхратә палата ахада Тамила Мерцхәлааҧҳа аусура аҵыхәала ҧшьымш Болгариатәи Ареспублика даҭааны дыҟан. Лныҟәара аҟны длыцын ААП Адәныҟатәи аимадарақәеи аинвестициақәеи рыҟәша аиҳабы Кама Ҵәыџьҧҳа. Аҭаара хықәкы хадас иаман - иҿыцу аимадарақәа рышьақәыргылареи, аҩ-ҳәынҭқаррак рнаплакратә еилазаарақәа рыбжьара ахәаахәҭра-економикатә еимадарақәа реизырҳареи.

Рашәара 18 рзы имҩаҧысит аҩ-ганктәи аиҧылара – Аҧснытәи ААП ахада Тамила Мерцхәлааҧҳеи ақалақь Варна Ахәаахәҭра-ааглыхратә палата ахада Ивани Табакови рыбжьара. Аиҧылара рхы аладырхәит Варнатәи ААП анапхгара алахәылацәа, анаплакҩыцәа, еиуеиҧшым абизнес сферақәа аазырҧшуа: алогистикатә наплакы «Interlogistica» адиректор, Болгариатәи адуктацәа Реидгыла ЗҲӘА «YGR» ахаҭарнак, апластикатә аалых амҽхак ҭбааны иҭзыжьуа анаплакы «Orenda-Plast» аиҳабы, убас егьырҭгьы. Насгьы аиҧылара ихы алаирхәит «Адунеижәларбжьаратәи Амшынеиқәатәи Аклуб» амаӡаныҟгаҩ хада Михаил Куликов, лымкаала аиҧылара азы Софиантәи иааз.

Аҧснытәи ААП ахаҭарнакцәа иӡырыргеит Аҧсны Аҳәынҭқарра иазку акиносахьа, уаҟа иаарҧшын иара аекономикатә, аинвестициатә, атуристтә мчхарақәа. Болгариатәи анаплакҩыцәа акиносахьа ианахәаҧш ашьҭахь, Тамила Мерцхәлааҧҳа азҵаара рацәа лырҭеит алогистика, аҧгаҧса, Аҧснытәи азакәанҧҵара, хаҭала аинвестициатә усура ирызкны. Насгьы болгариатәи аколлегацәа азҿлымҳан Аҧсны аинвесторцәа рзы ашәахтәқәҵараан преференциақәас иҟоу, насгьы лшақәас иҟоу аҧснытәи анплакыҩцәа аалыҵ рызнагаразы. Ирылаҳәан агәаанагара, Болгариа аҧснытәи аалыҵқәа рзы «Европаҟа ҧенџьырҵас» иҟалар шалшо.   

Аиҿцәажәарақәа ирлыҵшәаны аганқәа иазгәарҭеит раҧхьатәи аетап акрашаҵанакуа ҩ-ганклатәи ахәаахәҭра-економикатә еизыҟазаашьақәа рыҿиараҿы. Русдырра инҭагӡаны, досу ртәылақәа рҿы инарыгӡо аекономикатә роль инақәыршәаны, аиҧылара иалахәыз еибырҳәеит еиҳа еффективла аусеицура арҿиара, рхатә тәылақәа рыҟны анаплакқәа ацхраара рыҭара урҭ адәныҟаекономикатә усураҿы ирызцәырҵуа азҵаарақәа рыӡбараҿы.

Ақалақь Варна – Болгариа аҟны ахҧатәи аҭыҧ аанакылоит инхо ауааҧсыра рхыҧхьаӡарала, иара убас идуу акультуратә афинанстә центр аҳасабала иҧхьаӡоуп, атәыла азы акрызҵазкуа атранспорттә еилысырҭас иҟоуп. Насгьы, Аҟәа еиҧш, иара алахәуп «Адунеижәларбжьаратәи Амшынеиқәа Аклуб», уаҟа ақалақьқәа рхадақәа еиқәшәоит есышықәсатәи аклуб аилатәараан. Уи адагьы, Варна ҧхьаӡоуп Болгариа иреиҳаӡоу баӷәазаны, иара иомоуп апаромтә ҭыҵырҭақәа Амшынеиқәатәи Кавказ абаӷәаза, Сҭамҧылтәи, убас егьырҭ абаӷәазақәагьы рышҟа.

Рашәара 19 рзы «Хаҭалатәи аекономикатә наплаказы болгариатәи Аидгыла» иҟанаҵаз ааҧхьарала, Аҧснытәи ААП аделегациа аҭааит Болгариа аҳҭнықалақь – Софиа. Араҟа Аҧсны ААП ахадеи, Хаҭалатәи аекономикатә наплаказы Аидгыла амаӡаныҟәгаҩ хада Виолина Наковеи рнапы аҵарыҩит аусеицуратә еиқәшаҳаҭра. Аҩ-ганк ргәаанагарала, ари аиқәшаҳаҭра импульсны иҟалоит Аҧсни Болгариеи русеицура аҿиараҿы, насгьы аҩ-тәылак анаплакҩыцәа рзы ицәырҵуеит алшара ишиашоу аимадарақәа реиқәыршәаразы. Убасгьы аиҧылара лхы алалырхәит Хаҭалатәи аекономикатә наплаказы Аидгыла абжьагаҩ еиҳабы Радослава Господинова. 

Уи аҧхьаҟа, жьҭаара 31, 2013 шықәсазы, Аҧснытәи ААП аделегациа Софиа аҭаара иалагӡаны, ҧыхьатәи апалата ахадеи, уажәшьҭа Аҧсны аҧыза-министр, Геннади Гагәылиеи, Хаҭалатәи аекономикатә наплаказы Аидгыла ахантәаҩи рнапқәа аҵарыҩхьан атуризми, атранспорти рганахьала аилибакаареи аусеицуреи рзы Амеморандум. Уи иара убасгьы иазҧхьагәанаҭон, иҟалар зылшо аҧснытәи болгариатәи абизнес-еилазаарқәа реимадарақәагьы. Аиҧылара мҩаҧган Болгариа иҟоу Аҧсны Аҳәынҭқарра ахаҭарнак Омер Маршьан ибзоурала.

Аиқәшаҳаҭра анапаҵаҩра ашьҭахь, Тамила Мерцхәлааҧҳа аиқәшәара алахәылацәа идлырдырит Болгариеи Аҧсни рыбжьара иҟоу атауареикәшара аицҵалыҵ 2017 шықәсазы 130 миллион мааҭ ишреиҳахаз, I аҧшьбарак 2018 шықәсазы 13 миллион мааҭ иреиҳаны ишынаӡахьоу. Аҧсны аҳәаанырцәҟа иашьҭуа атауарқәа рахь иаҵанакуеит аҭаҭыни, аҭаҭынтә аӡа-маӡа, агидроенергетикатә маҭәахәы, ақьаади ақьааджәпеи раалыхқәа, аба аалыхқәа, зыхә ҳаракым аихақәа, убас еиҧш ирацәаны.   

– Есышықәса аҧснытәи анаплакқәа разҿлымҳара иазҳауеит болгариатәи аҭаҭын фабрикақәеи дареи реимадара ашьақәыргыларазы, аиқәшаҳаҭрақәа рыбжьаҵаразы, урҭ раалыҵ анаҩс Аҧсны аҭиразы, убасгьы иазҿлымҳауп атехнологиатә усеицура аиқәыршәара, - инаҵшьны иазгәалҭеит Тамила Мерцхәлааҧҳа.

Аҧснытәи ААП ахада иазгәалҭеит Аҧсныи Болгариеи акыр аиҧшзаара шрымоу – аҩбагьы туристтә тәылақәоуп, ус анакәха, ари аусхкы аҟны ринтресқәа еикәшәоит.     

Лара лымкаала дазааҭгылеит ақыҭанхамҩа арҿиара азҵаара.

- Болгариа агроааглыхратә хырхарҭа даараӡа ибзианы иҿиахьазар, Европа еицырзеиҧшу астандартқәа инарықәшәо иҟазар, Аҧсны макьаназы ақыҭанхамҩа агылареи аҿиареи рымҩа иқәуп. Аҩ-тәылак анаплакҩыцәа рҧышәа аимдаразы, адгылара ҟаҳҵеит, болгариатәи ашәыри ауҭраҭыхи рџьармыкьа азы екзотикоу – афеихәоа, ахәырма, ацитрусқәа уҳәа убас егьырҭгьы аус рыдуларазы еилахәу анаплакы аҧҵара, нас ихиоу аалыҵ наҟ-наҟтәи ишиашоу Болгариаҟа ашьҭразы урыстәылатәи аџьармыкьа ала, - ҳәа азгәалҭеит Тамила Мерцхәлааҧҳа.

Аиқәшәара алахәылацәа еицҿакны ирҳәеит, ари аҩыза алагала зынӡа ишҿыцу, акыргьы шаҵанакуа зинвестициатә адыҧхьалагақәа еиззырҳауа Аҧсны азы еиҧш, аџьырмыкьа ҿыц ахь ицәырҵуа Болгариа азгьы.

Тамила Мерцхәлааҧҳа еиҭалҳәеит, уажәааигәа Сириа-Арабтәи Ареспублика Аҧсны Аҳәынҭқарра ахьыҧшымра шазханаҵаз. Анаплакҩыцәа ажәалагала ҟарҵеит, Аҧсны абжьаҟазара ҟанаҵарц Болгариеи Сириеи рыбжьара аимадарақәа рышьақәыргылараҿы, еиҳаракгьы аргыларатә усура аганахьала. Аидгыла ахаҭарнакцәа ари аинформациа даара иазҿлымҳахеит, иагьызгәарҭеит Аҧсны ААП аҟнытә ари аҩыза ажәалагала даара уадзыҧхьало акәны ишыҟоу аекономикатә еилазаара азы.

Аҩ-ганк иаадырҧшит агәаҳәара, иаарласны ахаҭарнакцәа рыҩаӡараҟны ирымоу аизыҟазаашьақәа рҟынтә, апартниортә еизыҟазаашьақәа рахь аиасразы. Уи инақәыршәаны иуснагӡатәны иазгәаҭоуп болгариатәи анаплакыҩцәа Аҧсны ҩынтәны раҭаара: раҧхьатәи – ардырратә, аҩбатәи – иеилахәу абизнес Аҧсны аҧҵара иазҿлымҳау анаплакҩыцәа алархәны.

 «Болгариа хаҭалатәи аекономикатә наплаказы Аидгыла» амаӡаныҟәгаҩ хада Виолина Накова лажәақәа рыла, европатәи апрограммақәа ацхыраара ду ҟарҵоит атәылаҿы хыҧхьаӡара рацәала анаплакратә еилазаара аизырҳара иазынархоу апроектқәа рынагӡараҿы. Аҧснытәи анаплакҩыцәа рҭахрақәеи, ргәаҳәарақәеи инарықәыршәаны, иаарласны иаҧҵахоит урҭ ирышьашәалоу апрограммагьы, насгьы акоммерциатә адгаларақәа.

Аидгыла анагӡаратә директор Алексеи Петров имҩаҧысыз хазтәи аиҧылары аҟны ақәыргәыӷра ҟаиҵеит, иганахь ала ацхраара шыҟаиҵо, Болгариа аекономика, ақыҭанхамҩатә, акультура аминистррақәа рхаҭарнакцәа рҧыларақәа шеиҿикаауа азы. Аиҧылырақәа рыҟны иалацәажәахоит иарбоу аминистррақәа рхырхарҭала аспециалистцәа реимадаразы апрограмма, иара убасгьы еилахәу анаплакқәа раҧҵара азҵаара, наҟ-наҟ европатәи аџьармыкьахь ацәырҵразы.

– Ҳгәаанагарала, Аҧсны Ахәаахәҭра-ааглыхратә палатеи, «Болгариа хаҭалатәи аекономикатә наплаказы Аидгылеи» рыбжьара ҩ-ганклатәи Аиқәшаҳаҭра анапаҵаҩра иҵоуроу анырра ҟанаҵоит аҩ-ганк рыла анаплакҩыцәа русеицурахьы, - лҳәеит Тамила Мерцхәлааҧҳа.

Болгариа Хаҭалатәи аекономикатә наплаказы Аидгыла – ирласны иҿио абизнес-еиҿкаароуп, европатәи ахеилакқәа рмодельқәа ирыцнеиуа – урҭ рсоциалтә партниорс иҟоу, амилаҭтәи адунеижәларбжьаратәи наплакқәеи аусбарҭақәеи рҿаҧхьа злахәылацәа ринтересқәа зыхьчо. Уахь иаҵанакуеит имаҷуи ибжьаратәуи абизнесқәа рҟны хаҭалатәи анаплакҩыцәа.

Аидгыла аҧырҵеит 1989 шықәсазы Болгариатәи анаплакҩыцәа, хықәкысгьы ирыман анаплакратә инициатива аџьшьара аҭара, насгьы аусурҭа аҭаҩцәа еицырзеипшу аинтересқәа раарҧшра аусура аџьармыкьаҿы, аусеиҽкааратә аизыҟазаашьақәеи. 

2007 шықәса инаркны, Аидгыла иалахәылоуп Европатәи ахәаахәҭратә аиҿкаара, уи еиднакылоит 4000 наплакы, 160 нызқь инареиҳаны аусзуҩцәа, иамоуп арегионтә хаҭарнакрақәа.

Рашәара 20 рзы, Болгариа хаҭалатәи анаплакҩыцәа Реидгыла еиҿнакааит Аҧснытәи ААП аделегациеи, аинтерес змаз афирма «Biozon» (акорпорациа «Lev Corporation», 1997 шықәсазы иаҧҵаз, ахь иаҵанакуа), анаплакҩыцәеи реиҧылара. Акорпорациа Болгариа хаҭалатәи анаплакҩыцәа Реидгыла мацара акәымкәан, иара иалахәылоуп Болгариатәи Ахәаахәҭра-ааглыхратә палатагьы, иара убас аусуратә партниорқәас иамоуп иаҧхьагылақәоу ахәаахәҭратәи ааглыхратәи ахеидкылақәа.

«Lev Corporation» анапхгара рынаҭоит идуу 30 хеилак еиуеиҧшым абизнес хкқәа аазырҧшуа. Урҭ еидуп ауниверсалтә конкуренттә ҧыжәареи, еффективтәу абизнес-ӡбарақәеи рыҟны ахеилак ахьӡ ала аихьӡарақәа рзы.

Аҧснытәи ААП аделегациа рҧылара аҟны, иалацәажәон еилахәу ақыҭанхамҩатә наплакы Аҧсны аргыларазы аидеиа. Хаҭала, болгариатәи анаплакҩыцәа адгылара ҟарҵеит авафлиа ҭзыжьуа азауад Аҧсны аартра лшарақәас иамоу албаара.  

Уи ашьҭахь, ААП аделегациа иаҭааит аҩы ҭзыжьуа азауад «Вилла Террес» - уи акурорттәи аҧсшьарҭатәи ҭыҧны иҟоу комплексуп, ақыҭа Карабунар аладатәи ахәҭа аҟны игылоу. Зыӡбахә ҳәоу араион акультуратәи аҭоурыхтәи ҭынха ду амоуп. «Вилла Террес» ахьыргылоугьы  аҭыԥ ҷыдала иалхын, араион аҳауеи атопографиеи ҭҵааны. Ари традициала Болгариа зхаҭабзиара ҳараку аҩқәа ахьыҟарҵо араионқәа рахь иаҵанакуеит.

Аҧсуа делегациа азы аекскурсиа хаҭала имҩаҧигеит аҩызауд адиректор Светлозар Велтчев, иагьеиҭеиҳәеит инарҭбааны аҩы еиуеҧшым ахкқәа рыҟаҵашьа атехнологиа. Ажь аарыхраҿы, араҟа рхы иадырхәоит зынӡа иҿыцу аӡахәааӡара аметодкәа, урҭ хықәкыс ирымоу – иоптималтәу аҽаҩреи, ажь иҳаракӡоу ахаҭабзиара арбагақәа аманы аиуреи, насгьы аҩыҟаҵара аан итрадициатәу аметодқәа реиқәырхареи, иара убас арегион иамоугьы аҩыҟаҵаратә традициақәагьы рыхьчареи роуп. Араҟа иҭрыжьуа аалыҵ Европа атәылақәа зегь рахь инагахоит. Аҩызауад амԥан иргылоуп акәацкомбинат, асасааирҭа, акрыфарҭа асасцәеи аҧсшьаҩцәеи рзы.

Светлозар Велтчев, аҧсуа ҩыҟаҵаҩцәа рахь ажәалагала ҟаиҵеит, иҷыдоу амаругақәа, аензимқәа, атонинқәа Болгариа раахәара азы, избан акәзар, урҭ рхаҭабзиареи рыхәҧсеи еишьашәалоит.

Рашәара 21 азы Болгариа иҟоу Урыстәыла Афедерациа Ахәаахәҭратә хаҭарнакра ахыбра аҩнуҵаҟа имҩыҧысит ахәаахәҭратә хаҭарнак Игори Илингини Аҧсны ААП ахадеи реиҧылара. Тамила Мерцхәлааҧҳа апалата ахадас лыҟалара лыдныҳәало, ахәаахәҭратә хаҭарнак ақәыргәыӷра ҟаиҵеит иганахь ала ацхраара шыҟаиҵо Аҧсни Болгариеи рыбжьара аалыхратә-економикатә еимаадара арҿиаразы. Аҧснытәи ААП ахада лганахь ала, Игор Илингин иҭабуп ҳәа иалҳәеит гәаартырала иҟаиҵаз адкылараз, насгьы иҟаиҵо ацхрааразы Аҧсны аҳәынҭқарра адәныҟатәи аекономикатә усура еиуеҧшым аусхкқәа рыҿиара аҽазкраҿы. Аиҧылараҿы иалацәажәеит атуризм аганахь ала Болгариа иамоу аҧышәа аҽцаара алшарақәа, хаҭала акруизтәи, ахәышәтәырҭатәи, избан акәзар, Болгариа адунеи аҿы аҩбатәи аҭыҧ аанакылоит ахәышәтәырҭатә курортқәа рхыҧхьаӡарала.

Игор Илингин иазгәеиҭеит, Урыстәылеи Аҧсныи рыбжьара иҟоу аҳаза алхрадатәи ахәаахәҭра Болгариа даараӡа аинтерес шазцәырнаго, насгьы перспектива ҳасабла иҟалоит афатә ааглыхразы болгариатәи амаҭәахә Аҧсныҟа анагара ахәаҧшра, аинтерес змоу аҧсуа наплакҩыцәа рзы. Избан акәзар, болгариатәи анаплакҩыцәа аџьармыкьатә шәагазагақәа ирыдгылоит атендертә еилаӡарала.

Уи аҽныцәҟа, Игор Илингини Болгариа иҟоу Урыстәыла ААП ҳаҭыр зқәу ахаҭарнак Александр Александрови рыцхраарала иалыршахеит Аҧснытәи ААП ахадеи, Болгариеи-Урыстәылеи Ахәаахәҭра-ааглыхратә палата ахантәаҩи Георги Минчевыи, «Ауаажәларра рымадара» аҟәша аиҳабы Красимира Пишьухинеи реиҧылара.

Ари ахеилак аҧҵан 1988 шықәсазы, Болгариеи-Асоветтәи ахәаахәҭра-ааглыхратә палата аус иацызҵо хеилакны, уи ашьҭрақәлаҩ азин ала. БУААП ацхраара азнауеит аусеицуреи аекономикатәи еимадара Болгариеи Урыстәылеи рыбжьара арҿиаразы, насгьы аҩ-тәылак рынхамҩатә хеилакқәа ахәаахәҭратә-економикатә, рыҭҵаарадырра-техникаҿы усеицураҿы.

Георги Минчев иазгәеиҭеит, аҧснытәи абизнес-еилазаара аинтерес рызцәырҵуаны иҟалозар болгариатәи анаплакқәеи дареи русеицуразы, иара дшазыхиоу ашәахтәқәеи, абанки рмаҵурақәа рзы иаҭаху ашәҟәқәа рыҭара, алогистикеи, аинженеринги, азиндырреи аусхкқәа ирызку ихәарҭоу аконтакттә информациала реикәыршәарагьы убрахь иналаҵаны.

– Болгариа даараӡа аинтерес амоуп анаплак маҷқәа рзы, иара убасгьы иҷыдоу амаҭәаҳқәа зҭаху, зынӡа ихәыҷу аҧснытәи наплакқәа рзгьы. анаҩс Болгариеи Аҧсныи еилахәу рнаплакқәа рыбзоурала аҧсуа наплакҩыцәа ироуеит алшара игранттәу аинвестициақәа раиуразы, - ҳәа игәы иаанагоит Георги Минчев.

Аиҧыларақәа зегьы раан аганқәа агәаларшәагатә аҳамҭақәа еимырдон.     

– Ҳара даара ҳгәы иаахәоит есышықәса Аҧсны Ахәаахәҭра-ааглыхратә палата, ус анакәха Аҧсны Аҳәынҭқаррагьы, аус ацура иазыхиоу аҳәаанырцәтәи ахеилакқәа рхыҧхьаӡара ацлара иахьаҿу. Уи иаҳнарбоит, ҳтәыла ашҟа аинтрес ишазҳауа, - абас Болгариа аҭаара аихшьаала азылуит Тамила Мерцхәлааҧҳа.